Agah Efendi Kimdir?

İlk Özel Türk Gazetesi Çıkaran Adam

Memlekette bir Türk tarafından bir gazete çıkarılmadığını gören Agah Efendi hükumete şöyle müracaat etti:

Çeşitli maarif mevzularını, dahili ve harici havadisleri yaymak için birkaç günde bir kere çıkan Türkçe bir gazete çıkarmak emelindeyim. Yabancıların Arapça ve Türkçe gazeteler neşrettikleri gibi bütün masrafı ve karı kendime ait olmak üzere, devlet ve milletimin politika ve menfaatlerini koruyan bir gazetenin basılması için müsaade buyurulmasını dilerim.

O zamana kadar Türkiye’de hükumetin resmi gazetesi olan ” Takvimi Vekayi” ile bir İngiliz’in Türkçe yayınladığı “Ceridei Havadis” gazeteleri çıkarılıyordu.

Agah Efendi 1860 yılında Türkiye’de ilk hususi Türk gazetesi çıkaran bir fikir ve devlet adamıdır.

Agah Efendi “Tercümanı Ahval” adını verdiği gazetesini haftada bir bastı. Bu gazete Türkiye’de bir gazete karakterini taşıyan ve Türk münevverleri tarafından çıkarılan ilk gazetedir. Bu gazetenin çıkışı Türk kültür tarihinin yeni bir merhalesidir. “Ceridei Havadis bunu rakip saydı. Onu batırmak için haftada beş gün “Ruznamei Ceridei Havadis” i çıkardı. Tercümanı Ahval 1866 ya kadar yaşadı.

1832 de İstanbulda doğan Agah, Tıbbiye Mektebinin hazırlık sınıflarında yedi yıl okudu. Fransızca öğrendi ve sonra mektebi bırakarak Babıali tercüme odasına girdi. Elçi katibi olarak Paris’te bulundu. Memleketin içinde ve dışında muhtelif memurluklar yaptıktan sonra memlekete dönerek ” Tecümanı Ahval” i çıkardı.

Agah Efendi gazetesini çıkarmakla beraber 1861 de Posta Nazırı oldu. Türkiye’de ilk posta pulu kullanılması onun tarafından ortaya kondu.

Agah Efendi daha sonra birçok memuriyetlerde bulundu. Yeni Osmanlılar Cemiyetine girdi. Memlekete yenilik ve hürriyetin gelmesine çalışıyordu. 1867 de Paris’e kaçtı. Türk hürriyet severlerinin arasına karıştı. 1871 de memlekete döndü. Abdülhamid’in hürriyeti sevenleri sürdüğü sırada o da Bursa’ya ve sonra Ankara’ya sürüldü. Altı yıl sonra affedildi.

Agah Efendi 1885 de öldü.

 

You May Also Like

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir